Το 2024 άφησε πίσω του βαθιές πληγές για τα κυπριακά δάση. Μέσα σε μόλις έναν χρόνο, 28 δασικές πυρκαγιές κατέκαψαν 3.529 εκτάρια φυσικής γης, με το 25% αυτής της έκτασης να ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura2000. Το περιβαλλοντικό κόστος είναι τεράστιο. Αλλά ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το εξής:

Δεν υπάρχει πια νερό ούτε για να σβήσουμε τις φωτιές. Σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες, για την κατάσβεση πυρκαγιών τέτοιου μεγέθους απαιτούνται τουλάχιστον 70 εκατομμύρια λίτρα νερού. Και την ίδια στιγμή, τα φράγματα της Κύπρου εκπέμπουν σήμα κινδύνου.

 Από τα φράγματα, μόνο ανησυχία

Τα φράγματα του Ενιαίου Σχεδίου Νοτίου Αγωγού (ΕΣΝΑ), που υδροδοτούν περίπου το 70% του πληθυσμού, από τα 46 εκατ. κυβικά μέτρα που έχουν σήμερα, αναμένεται να φτάσουν στα μόλις 8 εκατ. μέχρι το τέλος του 2025.

Τα φράγματα της Πάφου υπολογίζεται να μειωθούν από 18 σε 1,7 εκατ. μέσα σε έναν χρόνο. Και όλα αυτά σε μια περίοδο όπου οι μονάδες αφαλάτωσης λειτουργούν ήδη στο όριο, χωρίς να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης.

Αν 1 εκτάριο φωτιάς απαιτεί 10.000–20.000 λίτρα νερού, τότε για τα 3.529 εκτάρια του 2024 καταναλώθηκαν πάνω από 70 εκατ. λίτρα. Δηλαδή: 7.000 πυροσβεστικά βυτιοφόρα ή 100.000 γεμάτες μπανιέρες, ή 125.000 ντους των 8 λεπτών

Μα το ερώτημα δεν είναι πόσα χρειάζονται. Είναι αν τα έχουμε.

Η Κύπρος στεγνώνει. Οι πυρκαγιές πληθαίνουν. Η φύση φωνάζει. Η πολιτεία ακούει;

Οι ήρωες χωρίς όπλα

Μέσα σε όλα αυτά, ο πυροσβέστης στην Κύπρο απογυμνώνεται. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2023 σημειώθηκε μείωση 28,6% στον αριθμό των πυροσβεστών: από 1.961 σε μόλις 1.400 και σε αυτόν τον αριθμό περιλαμβάνονται και οι δασοπυροσβέστες, που ανήκουν στο Τμήμα Δασών και όχι στην Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Ο πραγματικός αριθμός; 936 επαγγελματίες πυροσβέστες για ολόκληρη την Κύπρο. Ναι, 936 ψυχές για να προστατέψουν ένα ολόκληρο νησί  με βουνά, δάση, κατοικημένες περιοχές και τουριστικούς προορισμούς. Άνθρωποι που ρισκάρουν τη ζωή τους χωρίς προσωπικό, χωρίς εξοπλισμό, χωρίς ενίσχυση. Που κοιτούν τις φλόγες στα μάτια με μόνο όπλο την ψυχή τους.

Το 2016 χάσαμε δύο δασοπυροσβέστες  τον Ανδρέα Σοφοκλέους και τον Μάριο Αριστοτέλους  στη φωτιά της Σολέας.Δεν τους τιμάς με λόγια. Τους τιμάς με πράξεις.

Πυρκαγιές που άφησαν ιστορία στην Κύπρο

• Καλοκαίρι 2016 – Πυρκαγιά στη Σολέα (Τρόοδος). Καταστράφηκαν συνολικά 18,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους. 17,03 km² κρατικό δάσος και 1,54 km² ιδιωτικές περιουσίες. Θρηνήσαμε τον θάνατο δύο δασοπυροσβεστών, του Ανδρέα Σοφοκλέους και του Μάριου Αριστοτέλους

• Ιούνιος 2007 – Πυρκαγιά στην Επαρχία Λεμεσού (περιοχή Σαϊττά). Κατεστράφησαν  1.182 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα γης. Μια πυρκαγιά η οποία όπως κατέδειξε αργότερα το πόρισμα προήλθε από βραχυκύκλωμα καλωδίων.  Εκκενώθηκαν προληπτικά τα χωριά Πελένδρι, Σαϊτάς, Τριμίκλινη, Κάτω Αμίαντος και Δύμες. Καταστράφηκαν σπίτια, υποστατικά και γεωργικές καλλιέργειες.

• 1974 Καταστροφές 26.000 εκταρίων δασικής έκτασης
• 1956 Καταστράφηκαν 7.600 εκτάρια δάσους
• 1924 Καταστροφές 5.600 εκταρίων δάσους

Το καλοκαίρι πλησιάζει  και δεν θα συγχωρήσει

Ο καιρός δεν περιμένει. Η φύση δεν ξεχνά. Κι όταν ξεσπάσει  δεν ρωτά αν είμαστε έτοιμοι.

• Πόσα αξίζει μια ανθρώπινη ζωή;
• Πόσα αξίζει ένα δάσος;
• Πόσα αξίζει το οξυγόνο που αναπνέουμε;

Το καλοκαίρι είναι ήδη εδώ. Και αυτή τη φορά, δεν θα υπάρξει δικαιολογία. Ή προετοιμαζόμαστε τώρα  ή μετράμε απώλειες αργότερα.

Της Νικολέτας Χρήστου